Mad as a hatter - Zo gek als een hoedenmaker
vrijdag 10 november 2023, een goeiemorgen met Wilfried
Gisteren op weg naar Wetteren kreeg ik zomaar een item aangereikt om te verwerken als dagbegroeting.
Het is niet de eerste keer dat ik mijn inspiratie vind bij de Wereld van Sofie, een programma op radio I
dat iedere voormiddag een ander onderwerp behandeld.
Gisteren ging dat over verlegenheid.
Als er een soort beroep is waarbij verlegenheid door de eeuwen heen een rol speelde , dan is dat het beroep van hoedenmaker.
Vincent Byloo kwam toelichting geven waarom of waardoor verlegenheid wordt toegeschreven aan hoedenmakers.
Lodewijk XIV zorgde er voor dat het niet alleen beperkt bleef tot de hoedenmakers in Frankrijk,
maar uitdeinde naar Engeland, later zelfs naar de hoedenmakers in de staat New Jersey in Amerika.
In documenten uit die tijdsperiode teruggevonden in Frankrijk, Engeland en Amerika leest men:
hoedenmakers zijn excentriek of zonderling, introvert, prikkelbaar, verlegen, schuchter, timide, terughoudend.
Toch een beetje een zonderlinge conclusie. Hoe dat allemaal kwam?
Hoeden worden gemaakt van vilt.
Vilt is het resultaat van het bewerken van dierenhuiden.
Om dat te bewerken gebruikte men kwiknitraat.
Eigenlijk een schadelijke stof die hoedenmakers dagelijks, soms in kleine enge werkplaatsen, inademden.
Studies bewezen dat het blootstellen aan die kwikdampen het gedragspatroon van mensen veranderde.
Met alle gevolgen vandien: zonderling, prikkelbaar, verlegen enz…
Hoe het kwam dat Lodewijk XIV verantwoordelijk werd geacht de verspreiding van dit fenomeen in de hand te werken?
De katholieke Franse zonnekoning hief in zijn land het verworven recht van vrije godsdienst op.
De Franse protestanten, toen de Hugenoten genoemd, sloegen op de vlucht.
Ze zochten hun onderkomen in grotten langs de kust om uiteindelijk uit te wijken naar Engeland.
Later maakten velen van hen de oversteek naar New Jersy.
Toen ik de bijdrage op de radio hoorde dacht ik onmiddellijk aan een van onze Frankrijkreizen
toen ik mijn boek over de visserij langs de Atlantische kust voorbereidde.
Wat hebben we toen bezocht?
De holen en spelonken in Mescher (nabij Royan), waar Franse protestanten een onderkomen zochten, op de vlucht tijdens de godsdienstoorlogen.
Hugenoten waaronder ook hoedenmakers.
'Mad as a hatter' 'zo gek als een hoedenmaker' is een typisch Engels gezegde.
à la vôtre
Wilfried
